Гренье Роже - Дарагая, Мiлая Мадам (На Белорусском Языке)
Ражэ Грэнье
"Дарагая, мiлая мадам..."
Пераклад: Л.Казыра
На вулiцы дэ Клеры, акурат ля газетнага выдавецтва, я спаткаў свайго
старога сябра Луi Рэнье. Такую падзею, вядома ж, нельга было не адзначыць.
Зрэшты, сустракаемся мы з iм амаль штодня i кожны раз адзначаем нашы
спатканнi. Заходзiм у бiстро, якое тут ведае кожны, таму што там падаюць
цудоўнае белае вiнаграднае вiно сансэр. Але сёння вельмi горача, i мы
заказваем пiва. Мы якраз дапiвалi свае бакалы, як да стойкi падышоў сутулаваты
стары чалавек. I тут Рэнье штурхае мяне i цiха пытаецца:
- Ты ведаеш яго?
- Не.
Перакананы, што цяпер кожнае яго слова будзе для мяне цiкавай нечаканасцю,
Рэнье працягвае:
- Ды гэта ж ён вядзе рубрыку свецкай хронiкi ў газеце "Вi галуаз". А
псеўданiм у яго - Фрынэ.
Мы глядзiм, як Фрынэ адным махам выпiвае шклянку вiна i хуценька падаецца
да выхаду.
Я заказваю яшчэ пiва.
- Ну i Фрынэ, - паўтарае Рэнье i весела смяецца.
А мяне агортвае цяжкi, дакорлiвы, неадчэпны ўспамiн... Чамусьцi заўсёды
летам, калi ад спякоты няма паратунку нi на дварэ, нi дома, нi ў бюро, калi
замiрае жыццё ўсяго горада i тыранiя штодзённых бясконцых клопатаў адыходзiць
на заднi план, нiбы ў марыве паўстаюць перада мной эпiзоды мiнулага. Мяне
хiлiць да меланхолii. З горыччу пачынаеш думаць, што i ты сам, i ўсё вакол
цябе - такое самае, як i год назад: тое самае бiстро, той самы субяседнiк, тое
самае пiва...
Дык вось, гэты Фрынэ, якi вымушаны лгаць сваiм чытачам нават пра сябе
самога (а што зробiш, калi трэба жыць, зарабляць, плацiць за свае рэдкiя
радасцi, як тая шклянка вiна), - гэты стары ўжо чалавек, якi ва ўяўленнi тысяч
чытачоў кожны тыдзень паўстае перад iмi ў новай iпастасi: то
таямнiча-загадкавай, то экзальтаванай, то разбэшчанай натурай, што спалучае ў
сабе антычную бессаромнасць з парыжскай фрывольнасцю, - гэты наiўна-хiтраваты
падзёншчык нечакана прымусiў мяне ўспомнiць пра Галабэра.
Шмат агульнага ў гэтых тыпаў. Як цяпер бачу перад сабой Галабэра:
непрыгожы перакошаны твар, аднавокi, ускудлачаныя нячэсаныя валасы,
зашмальцаваны, пакамечаны касцюм... I вось - такому чалавеку даручылi весцi
жаночую рубрыку на радыё. Што прывяло яго на гэтую пасаду? Выпадковасць?
Чыясьцi спагада? А можа, насмешка лёсу? Як бы там нi было, гэтае бяздарнае
пудзiла, якое цудам пазбегла жабрацкай долi, кожны раз пачынала сваю перадачу
з адной i той жа сакраментальнай фразы: "Дарагая, мiлая мадам..." I паверце,
ён зусiм не жартаваў. Чалавек стараўся як мог...
Зрэшты, я i сам тады яшчэ верыў у радыё. У тую пару я быў адказным за
падрыхтоўку радыёперадач для насельнiцтва аднаго вострава, якi знаходзiцца ў
Iндыйскiм акiяне. Сёння я толькi пацiскаю плячыма, калi ўспамiнаю, з якой
стараннасцю, з якой любоўю карпеў я тады над апошнiмi паведамленнямi,
прыдумваў новыя рубрыкi, падбiраў музыку, кампанаваў перадачы. Паўтаруся: тады
я верыў у радыё.
Спачатку праграмы непасрэдна iшлi ў эфiр на кароткiх хвалях. З прычыны
аддаленасцi вострава i рознiцы ў часе наша перадача пачыналася ў чатыры
гадзiны ранiцы. Два гады давялося мне недасыпаць, уставаць нi свет нi зара i
несцiся ў студыю. А потым высветлiлася, што наш перадатчык мог пасылаць
радыёсiгналы не далей чым на 50 кiламетраў ад Парыжа...
Пасля гэтага мы пачалi запiсваць перадачы на грампласцiнкi, якiя
дастаўлялiся на востраў i ўжо там, на месцы, перадавалiся ў эфiр. Колькi
клопату мелi мы ад гэтай праклятай "сiнхранiзацыi" - гэта значыць стыкоўкi
пераходаў з адной пласцiнкi на другую. Не буду хвалiцца
